Association Franco - Polonaise Polonica

PRZESŁANIE ANDRZEJA WAJDY

Po wielu próbach i długim namyśle mam już pewność, że film o Katyniu nie może stawiać sobie za cel odkrycia całej prawdy o tym wydarzeniu, gdyż została ona już dokonana zarówno w historycznym, jak i politycznym aspekcie.Te fakty dla dzisiejszego widza stanowić mogą tylko tło wydarzeń, jakimi są ludzkie losy, gdyż tylko one pokazane na ekranie mogą poruszyć widza w przeciwieństwie do relacji z naszej historii, dla której jest miejsce w spisanych dziejach tamtych czasów.

Dlatego widzę mój film o Katyniu, jako opowieść o Rodzinie rozłączonej na zawsze, o wielkich złudzeniach i brutalnej prawdzie katyńskiej zbrodni. Słowem, film o indywidualnym cierpieniu, które wywołuje obrazy mające znacznie większą uczuciową pojemność niż historyczne fakty. Film ukazujący do bólu okrutną prawdę, której bohaterami nie są zamordowani oficerowie, lecz kobiety, które czekają na ich powrót każdego dnia, o każdej godzinie, przeżywając nieludzką niepewność. Wierne i niezachwiane, pewne, że wystarczy otworzyć drzwi, a stanie w nich od lat oczekiwany mężczyzna, gdyż tragedia Katynia dotyczy tych, którzy żyją, tych, co wtedy żyli.

Po latach dzielących nas od katyńskiej tragedii, od niemieckiej ekshumacji w 1943 roku, a następnie polskich pracach badawczych w latach dziewięćdziesiątych, a nawet mimo otwarcia, co prawda jedynie częściowego, archiwów, wciąż zbyt mało wiemy, jak wyglądała zbrodnia katyńska w kwietniu i maju 1940 roku, dokonana na podstawie decyzji podjętej przez Stalina i jego towarzyszy z Biura Politycznego WKPb w Moskwie 5 marca 1940 roku. Nic dziwnego, że przez wiele lat byliśmy przekonani, że może ojciec nasz żyje, skoro na liście katyńskiej pojawiło się nazwisko Wajda, ale z imieniem Karol. Matka niemal do końca życia wierzyła w powrót męża – mego ojca Jakuba Wajdy, uczestnika I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej, powstania śląskiego i kampanii wrześniowej 1939 roku, Kawalera Krzyża Srebrnego oraz pośmiertnie Orderu Virtuti Militari.

Nie chciałbym jednak, aby film "Katyń" był moim osobistym poszukiwaniem prawdy i zniczem zapalonym na grobie kapitana Jakuba Wajdy. Niech opowie o cierpieniu i dramacie wielu katyńskich rodzin. O kłamstwie katyńskim, które triumfuje nad grobem Józefa Wissarionowicza Stalina; które zmusiło do milczenia na ten temat przez pół wieku ówczesnych aliantów, zachodnich sojuszników ZSRR w wojnie z Hitlerem – Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone.

Wiem, że młode pokolenie z całą świadomością i zapałem oddala się od naszej przeszłości. Zajęte teraźniejszymi sprawami, zapomina nazw i dat, które, czy tego chcemy, czy nie, tworzą nas jako naród - z jego lękami i obawami, ujawniającymi się przy każdej politycznej okazji.

Nie tak dawno temu w jednym z telewizyjnych programów gimnazjalista zapytany z czym kojarzy mu się 17 września, odpowiedział, że z jakimś świętem kościelnym. Może dzięki naszemu filmowi młody człowiek zapytany o Katyń będzie potrafił powiedzieć coś więcej niż to, że Katyń to nazwa miejscowości niedaleko od Smoleńska

PROPOS D'ANDRZEJ WAJDA

"Après de nombreux essais et une longue période de réflexion, j'ai la certitude que le film sur Katyn ne peux pas rétablir toute la vérité sur cet événement, car cela a déjà été fait, aussi bien dans le contexte politique qu'historique. Pour le spectateur contemporain ces faits ne peuvent être qu'un fond sur lequel se tissent les destins des personnes. Ces destins montrés sur l'écran peuvent, d'une manière profonde, toucher le spectateur, contrairement aux faits de notre histoire qui ont, pour leur part, leur place dans des ouvrages sur cette époque.

C'est pour cette raison que je vois mon film sur Katyn comme un récit sur la famille séparée pour toujours, sur les grandes attentes et sur la vérité brute du crime de Katyn. En un mot, un film sur la souffrance individuelle, qui provoque une projection d'images à la charge émotionnelle plus forte que celle des faits historiques. Un film qui montre la douloureuse vérité dont les principaux héros ne sont pas les officiers assassiné mais les femmes qui attendent leur retour chaque jour, chaque heure, vivant ainsi une inhumaine incertitude. Fidèles et inébranlables, sûres qu'il suffit d'ouvrir la porte pour revoir le visage d'un homme si attendu car l'histoire de Katyn c'est l'histoire d'hommes vivants.

Après des années qui nous séparent de la tragédie de Katyn, de l'exhumation allemande en 1943, des travaux polonais menés durant les années quatre-vingt-dix et malgré l'ouverture partielle des archives, nous ne savons toujours que trop peu sur le crime commis à Katyn en avril et en mai 1940, suite à une décision de Staline et de ses compagnons du Politburo à Moscou le 5 mars 1940. Rien d'étonnant alors que nous ayons été persuadés, durant toutes ces années, que notre père était vivant, puisque sur la liste de Katyn figurait le nom de Wajda, mais suivi du prénom Karol. Ma mère a toujours cru au retour de son mari, mon père, Jakub Wajda, combattant de la Première Guerre, de la Guerre polono-bolchévique, de l'Insurrection de Silésie, et de la campagne de septembre 1939, Chevalier de la Croix d'Argent, décoré post mortem de l'ordre de Virtuti Militari.

Je ne voudrais pas tout de même que le film Katyn soit ma recherche personnelle de la vérité, tel un cierge allumé sur la tombe du capitaine Jakub Wajda. Puisse ce film raconter la souffrance et le drame de nombreuses familles de Katyn.Puisse t-il parler de ce mensonge qui triomphe maintenant au-dessus de la tombe de Staline, et qui a assigné au silence La Grande Bretagne et les États Unis, les Alliés de Staline de l'époque dans la guerre contre Hitler.

Je sais que la jeune génération avec toute son ardeur et tout à fait consciemment s'éloigne de notre passé. Occupée par le quotidien, elle oublie les noms et les dates qui, que nous le voulions ou pas, nous construisent comme nation, avec toutes nos peurs, nos fragilités faisant surface aux moments opportuns.

Il n'y a pas très longtemps, dans un programme télévisé un jeune collégien à la question " à quel événement associes-tu la date du 17 septembre ?", a répondu par "une fête religieuse". Peut être grâce à notre film un jeune homme interrogé sur Katyn saura alors donner une autre réponse que de dire que Katyn est une petite localité, non loin de Smolensk".

Powrót / Retour

Obsada:

Andrzej – Rotmistrz 8. Pułku Ułanów w Krakowie: Artur Żmijewski

Anna – żona Rotmistrza: Maja Ostaszewska

Matka Rotmistrza: Maja Komorowska

Generał: Jan Englert

Jerzy – Porucznik 8. Pułku Ułanów w Krakowie: Andrzej Chyra

Żona Generała: Danuta Stenka

Ojciec Rotmistrza (profesor UJ): Władysław Kowalski

Porucznik Pilot, inżynier: Paweł Małaszyński

Agnieszka – siostra Porucznika Pilota: Magdalena Cielecka

Irena - siostra Porucznika Pilota: Agnieszka Glińska

Oficer rosyjski: Siergiej Garmasz

Ksiądz Kanonik: Krzysztof Kolberger

Profesor chemii: Krzysztof Globisz

Stasia – gospodyni w domu Generała: Stanisława Celińska

Bratowa Anny: Anna Radwan

Tadeusz (Tur), bratanek Anny: Antoni Pawlicki

Ksiądz Wikary: Jakub Przebindowski

Aktorka – Antygona: Alicja Dąbrowska

Ekipa:
Reżyseria: Andrzej Wajda

Scenariusz: Andrzej Wajda

Władysław Pasikowski

Przemysław Nowakowski

Na podstawie powieści "Katyń. Post mortem": Andrzej Mularczyk

Współpraca reżyserska: Agnieszka Glińska

Marek Cydorowicz

Zdjęcia: Paweł Edelman

Muzyka: Krzysztof Penderecki

Montaż: Milenia Fiedler

Rafał Listopad

Scenografia: Magdalena Dipont

Kostiumy: Magdalena Biedrzycka

Mundury i militaria: Andrzej Szenajch

Charakteryzacja: Waldemar Pokromski

Tomasz Matraszek

Dekoracja wnętrz: Wiesława Chojkowska

Kierownictwo produkcji: Kamil Przełęcki

Produkcja: Michał Kwieciński

Casting :

Andrzej – Capitaine du 8^èmeRégiment de Cavalerie: Artur Żmijewski

Anna –épouse du Capitaine Maja Ostaszewska

Mère du Capitaine: Maja Komorowska

Général : Jan Englert

Jerzy – Lieutenant du 8^èmeRégiment de Cavalerie: Andrzej Chyra

Epouse du Général : Danuta Stenka

Père du Capitaine (professeur de l'université) : Władysław Kowalski

Lieutenant Pilot, ingénieur : Paweł Małaszyński

Agnieszka – soeur du Lieutenant Pilot : Magdalena Cielecka

Irena - soeur du Lieutenant Pilot : Agnieszka Glińska

Officier russe: Siergiej Garmasz

Prêtre: Krzysztof Kolberger

Professeur de chimie : Krzysztof Globisz

Stasia – domestique du Général : Stanisława Celińska

Belle-soeur d'Anna : Anna Radwan

Tadeusz (Tur), neveu d' Anna: Antoni Pawlicki

Jeune Vicaire: Jakub Przebindowski

Comédienne – Antigone: Alicja Dąbrowska

Réalisateur: Andrzej Wajda

Equipe technique

Scénario : Andrzej Wajda

Władysław Pasikowski

Przemysław Nowakowski

D'après le roman "Katyń. Post mortem": Andrzej Mularczyk

Assistant réalisateur: Agnieszka Glińska

Marek Cydorowicz

Directeur de photographie : Paweł Edelman

Musique : Krzysztof Penderecki

Montage: Milenia Fiedler

Rafał Listopad

Chef décoratrice : Magdalena Dipont

Costumière : Magdalena Biedrzycka

Uniformes et militaria: Andrzej Szenajch

Maquilleur : Waldemar Pokromski

Tomasz Matraszek

Décoratrice : Wiesława Chojkowska

Chef de production: Kamil Przełęcki

Producteur: Michał Kwieciński

Ten wyjątkowy wieczór był prawdziwym sukcesem. Licznie zgromadzona publiczność - w tym kilka klas z Liceum Wojskowego - z wielką emocją obejrzała dzieło Andrzeja Wajdy. Dla Polaków film ten ma szczególne znaczenie, Francuzom zaś pozwolił on na poznanie lub przybliżenie tego szczególnego i tragicznego fragmentu historii Polski. Dowodem na to są liczne wpisy do Złotej Księgi, gdzie wiele osób wyraziło swoje emocje. Do lepszego zrozumienia filmu przyczyniła się bardzo przejrzyste i ciekawe wprowadzenie przygotowane przez Profesora Patrice'a Gourdin, któremu gorąco dziękujemy za pomoc. Dziękujemy również Liceum Wojskowemu za bardzo udaną współpracę i umożliwienie nam zorganizowania seansu w ich sali kinowej.	Cette soirée exceptionnelle a remporté un vif succès. Le public arrivé en nombre - y compris quelques classes du Lycée Militaire - a regardé l'œuvre d'Andrzej Wajda avec une très grande émotion. Pour les Polonais, ce film a une signification spéciale mais il a également permis aux Français de mieux comprendre ou découvrir ce fragment particulier et tragique de l’Histoire polonaise. De nombreuses personnes ont exprimé leurs émotions en apportant leurs inscriptions dans le Livre d'or. L'introduction du Professeur Patrice Gourdin, très intéressante et claire, a contribué à mieux comprendre le film. Nous lui remercions vivement pour son aide. Nous remercions également le Lycée Militaire pour leur collaboration et leur aide dans l'organisation de la séance dans leur Salle Cinématographique






















Powrót / Retour